26-03-2019 | door: Dick Schievels

Verslag Round Table: The Data Economy

Wat betekent de ontluikende dataeconomie voor bedrijven die al wat langer meelopen? Wat is de impact daarvan op hun bedrijfsvoering? En hoe ontsluiten zij de waarde die zit verborgen in het groeiend aantal datasets waarover zij beschikken? Interessante en belangrijke vragen die centraal stonden tijdens de begin april door CIONET en Pure Storage georganiseerde rondetafel met als thema: The Data Economy.

De deelnemers aan tafel hebben stuk voor stuk hun sporen verdiend in de IT-sector. Naast een aantal CIO’s gaat het om experts op gebied van data- en informatiemanagement, IT-innovatie en digitale transformatie. Allemaal zijn ze werkzaam bij grote en enigszins traditionele organisaties in onder meer de voedingsmiddelenindustrie, de energie- en waterleidingsector en de uitzendbranche. “Een mooi gemêleerd gezelschap”, aldus Herman van Bolhuis, Managing Partner CIONET en Founder 3D Makers Zone, die de rondetafel voorzit.

Data delen

“Het delen van data is een belangrijk topic in de dataeconomie”, opent hij. “Wat zijn de incentives, of zitten er ook risico’s aan?” Als je in ketens denkt dan gaat het om standaardisatie. Je moet die data allereerst kunnen uitwisselen. Maar je moet ze ook wíllen uitwisselen, zegt Van Bolhuis. Dat betekent: er komt ook stakeholders-management bij kijken, met alle dilemma’s die daarbij horen. Daarnaast is de dataeconomie een wereld die in zijn ogen steeds autonomer wordt. “Je krijgt steeds meer sensoren in allerlei data-genererende systemen in onze ketens; of het nu gaat om tracking & tracing van voedsel, of in de waterleidingsector een sensor die in een afsluiter zit. En dan komt 5G er ook nog aan, die al die dingen met elkaar laat praten.”

Data-centrisch denken

Medeorganisator Theo van Teylingen is regionaal directeur Benelux & Nordics bij Pure Storage. Pure is een bedrijf dat uitgaat van een data-centrische infrastructuur, legt hij uit. De infrastructuur is decennia lang gebaseerd geweest op een applicatie-centrische aanpak. Data was een afgeleide van de applicaties en de applicaties stonden niet in dienst van de data. Het is vanuit die complexe, in silo’s opgedeelde omgevingen lastig om waarde uit data te halen, zegt Van Teylingen. “Waar het om gaat is hoe je met data de business vooruit kunt helpen. Pure Storage houdt vanuit zijn data-centrische visie de businessmodellen van bedrijven opnieuw tegen het licht. Wij zeggen bijvoorbeeld: waarom ontsluit je deze data, die je nu nog alleen in de context van deze éne toepassing gebruikt, niet ook voor je analyse- of je AI-toepassingen? Wij bouwen de data-centrische platformen waarmee dat soort kruisbestuiving mogelijk wordt.”

Terugblik

Als speciale gast zit Toon Geensen aan tafel. “Hij heeft zestien jaar bij Gartner gewerkt en is vanavond een beetje ons geweten”, introduceert Van Bolhuis hem. In een korte presentatie schetst Geensen waar we vandaan komen en waar we heen gaan. Hij start met een terugblik op hoe de datawereld er zo’n 20 à 25 jaar geleden uitzag. Een wereld waarin we nog volop bezig waren met Business Intelligence en de ontwikkeling van ‘decision support’-systemen. “Dat BI-verhaal heeft ontzettend geholpen om scherper te leren nadenken over het genereren en toepassen van data. Vervolgens gingen we via monitoring naar ‘predictive analysis’, en dat is meer ‘decision management’ dan ‘decision support’. Want dat geeft je de tools om weloverwogen beslissingen te nemen. Dat is wat anders dan BI. BI is achteruitkijken. Predictive analysis lijkt veel meer op een ‘head-up display’ voor in de auto, waarmee je de afslagen ruim van te voren kunt zien aankomen, zodat je niet verkeerd rijdt. En inmiddels zijn we in de fase van de digitale platforms beland, waar alles bij elkaar komt en waarin data en data-analyse steeds duidelijker een centrale plaats innemen.”

Toekomstvisioen

Dat betekent, zo luidt de kernboodschap van Geensen, dat we nu midden in de transitie zitten van data opgevat als kostenpost naar data gezien als een asset, een bedrijfsmiddel waarin geïnvesteerd moet worden omdat je er geld mee kunt verdienen. Hij voorziet dat de cultuurverandering die heel veel organisaties door zullen moeten maken om dit tot stand te brengen, de belangrijkste verandering zal zijn die we de komende jaren binnen het bedrijfsleven gaan meemaken.

Dat vereist op z’n minst vier dingen, zet Geensen vervolgens uiteen . Begin allereerst met het opstellen van een datastrategie. Denk na over wat je ermee wilt bereiken en hoe je die strategie gaat uitvoeren. Een tweede punt is governance. Door de steeds strengere juridische kaders wordt een goede data-governance steeds belangrijker. Wie mag welke data bekijken en waaróm, wie krijgt toegang tot wát en waaróm, etc. Daarbij moet elke organisatie nadenken over de nieuwe en veranderende rollen die ontstaan. “Neem de Chief Data Officer of CDO. CDO’s zijn steeds minder aan IT gelieerd en komen steeds dichter bij de business te staan. Dat is een major shift.”

Een derde punt betreft de verschuivende controle van centraal naar gedistribueerd. Decentrale initiatieven in de business – voorheen ook wel ‘shadow IT’ genoemd, die volgens velen met wortel en tak moest worden uitgeroeid – moeten veel meer omarmd worden. Geensen: “Want die gedistribueerde, self service-achtige omgevingen gaan niet meer weg. En edge-computing wordt een belangrijk instrument om die gedistribueerde manier van werken te ondersteunen.”

En als laatste punt, zegt Geensen, moeten bedrijven voorzieningen treffen waarmee ze hun data niet alleen gestructureerd kunnen bevragen, maar ook veel meer spontaan of ‘emergent’. Met andere woorden: de focus van data science verschuift van deductief naar inductief; van een gerichte analyse ter toetsing van bepaalde hypotheses, naar een veel meer spontane, exploratieve verkenning ter opsporing van nog onvermoede in de data verborgen samenhangen. “Dat is een heel andere manier van denken en doodeng voor heel veel organisaties. Zeker als je in een organisatie zit die gewend is heel procesgericht te werken, zal je grote moeite hebben om van deductief naar inductief te gaan.”

Discussie

En dán is het tijd voor discussie! Uit de eerste opmerkingen over en weer wordt duidelijk dat iedereen aan tafel zich wel kan vinden in de constatering dat dataverwerking en -management in plaats van een ondersteunende en vooral met IT geassocieerde discipline bij steeds meer bedrijven veel meer een centraal topic ‘in de business’ behoort te zijn. “Net zoals bij een moderne ‘digital born’ FinTech-startup als igen al direct vanaf dag één het geval is”, merkt een van de deelnemers op.

Een in deze context interessante bijdrage aan de discussie komt van een deelnemer met jarenlange ervaring in een R&D-omgeving. “Het mooie aan data”, zegt hij, “is dat je het meer dan één keer kunt gebruiken.” En dat is iets wat hij heel vaak fout heeft zien gaan. “Data wordt doorgaans gegenereerd met maar één doel voor ogen en daarna vaak heel snel weer afgedankt. Terwijl diezelfde data soms jaren later nog buitengewoon waardevol kan zijn door er vanuit een net even andere invalshoek naar te kijken. Wij proberen nu heel veel van onze data veel vaker opnieuw te gebruiken. Maar dat lukt alleen als je de vooruitziende blik hebt dat bepaalde data zijn waarde veel langer behoudt en daar vooraf bij de datageneratie al rekening mee houdt. Dat vereist echter veel ervaring en zorgvuldigheid, want als er maar één klein dingetje aan ontbreekt, kan die data al heel snel waardeloos zijn.”

Het is koren op de molen van gastheer Theo van Teylingen. “Dit geeft nog eens goed aan waarom het inrichten van zo’n data-centrische architectuur die Pure Storage propageert zo belangrijk is”, haakt hij aan. “Je moet inderdaad niet denken: dit is het project en daar komt ook data uit voort. Nee, de data die gegenereerd wordt, dát is primair waar het om gaat. Daarin zit de waarde verborgen en die moet eruit worden gehaald. Dus nogmaals: we moeten af van dat applicatie-centrische denken, en net als zo’n ‘digital native’ als igen, maar ook zoals een Google en al die andere bekende voorbeelden, het genereren van de data zélf centraal stellen in de business.”

Infonomics

Rest tot slot natuurlijk de vraag: maar hoe dóe je dat dan! Hoe slaag je erin die cultuurverandering waar Toon Geensen het eerder over had, ook daadwerkelijk tot stand te brengen? Als steun in de rug voor die lastige opgave beveelt Geensen de rondetafeldeelnemers het boek ‘Infonomics’ van Gartner-analist Dougles B. Laney aan. Het biedt volgens Geensen een aantal listige handvatten voor zij die zich bezighouden met vragen als: hoe ga je om met de waardenpropositie van data. “Dit boek gaat niet al je problemen rond data oplossen”, waarschuwt hij, “maar het helpt je wel je brein over dit onderwerp op de juiste snelheid te brengen.”

Bekijk hier de video die we maakten tijdens deze round table

Terug naar nieuws overzicht

Verslag Round Table: The Data Economy

Tags